Elektronik Ticaret Kanunu Hakkında Değişiklik Resmi Gazetede Yayınlandı. Peki Kanun değişikliği neleri içermektedir?

Elektronik Ticaret Kanunu Değişikliği

6563 sayılı Elektronik Ticaretin Düzenlenmesi Hakkında Kanunda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun ((Bundan sonra “Kanun Değişikliği” olarak anılacaktır)  07/07/2022 tarihinde Resmi Gazete’de yayınlanarak yasalaşmıştır (Kanun Değişikliği’nin tam metni için bkz. RG. Sayı 31889, https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2022/07/20220707-2.htm). Bilişim ve ticaret hukukunun tam ortasında yer alan elektronik ticaretin temel kanunu olan 6563  sayılı Elektronik Ticaretin Düzenlenmesi Hakkında Kanun (Bundan sonra “Kanun” olarak anılacaktır) henüz 2014 tarihli olup o tarihten bu yana yapılan değişikliklere bir yenisi eklenmiştir. Bununla birlikte AB düzenlemeleri de göz önünde bulundurulursa yakın zamanda yeni değişikliklerin yapılması olası görünmektedir.

7 Temmuz 2022 tarihli Kanun Değişikliği’nin, özellikle monopol olma yolunda ilerleyen elektronik ticaret pazar yerlerine bazı yükümlülükler getirerek onları kontrol altında tutmayı hedeflediği anlaşılmaktadır. Buna karşın Kanun Değişikliği’nin yürürlük tarihi olarak 01.01.2023 ve 01.01.2024 tarihlerinin belirlenmiş olması elektronik pazar yerlerine zaman verme eğiliminin olduğunu göstermektedir.

ÖZEL YÜKÜMLÜLÜKLER UYGULAMAK ÜZERE YENİ TANIMLAR GETİRİLMİŞTİR

Kanun Değişikliği ile yenilik olarak öncelikle “elektronik ticaret aracı hizmet sağlayıcı”(Bundan sonra “ETAHS” olarak anılacaktır) ve elektronik ticaret hizmet sağlayıcı” ”(Bundan sonra “ETHS” olarak anılacaktır) kavramları tanımlanmıştır. Değişiklik öncesi Kanun’da “hizmet sağlayıcı” ve “aracı hizmet sağlayıcı” kavramları tanımlanmaktaydı. Buna ek olarak “elektronik ticaret ortamı” ve “elektronik ticaret pazar yeri” kavramları da tanımlar kısmına eklenmiştir. Dolayısıyla elektronik ticaret aktörlerinin özel bir yükümlülüğe tabi tutulmasının yolu “tanımlar” ile açılmaktadır.

Kanun değişikliği “Tanımlar” kısmına eklenen kavramlar aşağıdaki gibidir:

Elektronik ticaret aracı hizmet sağlayıcı: Elektronik ticaret pazar yerinde elektronik ticaret hizmet sağlayıcıların mal veya hizmetlerinin teminine yönelik sözleşme yapılmasına ya da sipariş verilmesine imkân sağlayan aracı hizmet sağlayıcısı olarak,

 Elektronik ticaret hizmet sağlayıcı: Elektronik ticaret pazar yerinde ya da kendine ait elektronik ticaret ortamında mal veya hizmetlerinin teminine yönelik sözleşme yapan ya da sipariş alan hizmet sağlayıcıyı,

Elektronik ticaret ortamı: Elektronik ticaret faaliyetinde bulunulan internet sitesi, mobil site veya mobil uygulama gibi platformları,

Elektronik ticaret pazar yeri: Elektronik ticaret aracı hizmet sağlayıcının aracılık hizmetlerini sunduğu elektronik ticaret ortamını,

[ifade eder].

Ancak Kanun Değişikliğinde, seyahat acenteliği, sivil havacılık, bireysel emeklilik, bankacılık, sigortacılık, finansman, sermaye piyasası, ödeme hizmetleri (açık bankacılık dahil) ve elektronik para, bahis ve şans oyunları ile elektronik haberleşme alanlarında faaliyet gösteren işletmelerin ETAHS ya da ETHS olarak kabul edilmeyeceği özel olarak düzenlenmiştir.

E-TİCARET AKTÖRLERİNE LİSANS ALMA YÜKÜMLÜLÜĞÜ GETİRİLMİŞTİR

Kanun Değişikliğinin en göze çarpan noktası, belirli bir büyüklüğün üzerindeki ETAHS ve ETHS’lere lisans alma yükümlülüğünün getirilmesidir. Lisans alma şartları bakımından bazı eşikler ortaya konmuştur. Bu eşikler, bir takvim yılındaki net işlen hacmi on milyar Türk lirasının “VE” iptal/iadeler hariç işlem sayısı yüz bin adedin üzerinde olma durumlarıdır. Söz konusu lisansı vermeye yetkili makam Gümrük ve Ticaret Bakanlığı’dır. Elektronik ticaret lisans bedeli ise ilgili kuruluşların net işlem hacmine göre değişen oranlarda belirlenecek ve her yıl yenilenmesi gerekecektir. Bu suretle kamuya da elektronik ticaretten büyük bir pay ayrılmış olmaktadır. Söz konusu oranlar ilk bakışta düşük görünebilir ancak bazı denetleyici ve düzenleyici kurumların verebileceği ceza sınırından daha yüksek olduğu anlaşılmaktadır.

“ELEKTRONİK TİCARETTE HAKSIZ TİCARİ UYGULAMALAR” KAVRAMI KANUNA DAHİL EDİLMİŞTİR

Kanun Değişikliği ile getirilen Ek Madde 1’de tanımı verilen elektronik ticarette haksız ticari uygulamalar yasaklanmıştır. Kanun Değişikliğine göre Elektronik ticaret aracı hizmet sağlayıcının, aracılık hizmeti sunduğu elektronik ticaret hizmet sağlayıcının ticari faaliyetlerini önemli ölçüde bozan, makul karar verme yeteneğini azaltan veya belirli bir kararı almaya zorlayarak normal şartlarda taraf olmayacağı bir ticari ilişkinin tarafı olmasına sebep olan uygulamalarının haksız olduğu kabul edilir.

Bu tanımın dışında e-ticarette haksız ticari uygulamalar sınırlı sayıda olmamak kaydıyla örneklendirilmiştir. Söz konusu durumlar şunlardır:

1. a) Mal veya hizmet satışı karşılığında elektronik ticaret hizmet sağlayıcıya yapılması gereken ödemenin, en geç satış bedelinin elektronik ticaret aracı hizmet sağlayıcının tasarrufuna girdiği ve siparişin alıcıya ulaştığı tarihten itibaren beş iş günü içinde eksiksiz yapılmaması.
2. b) Elektronik ticaret aracı hizmet sağlayıcı tarafından satış fiyatında tek taraflı değişiklik yapılması dâhil olmak üzere, elektronik ticaret hizmet sağlayıcının kampanyalı mal veya hizmet satışına zorlanması.
3. c) Elektronik ticaret hizmet sağlayıcıyla olan ticari ilişkinin koşullarının, yazılı şekilde veya elektronik ortamda yapılan aracılık sözleşmesiyle belirlenmemesi ya da bu sözleşmenin açık, anlaşılır ve elektronik ticaret hizmet sağlayıcı tarafından kolay erişilebilir olmasının sağlanmaması.

ç) Elektronik ticaret hizmet sağlayıcının aleyhine olacak şekilde aracılık sözleşmesi hükümlerinde geçmişe yönelik veya tek taraflı değişiklik yapılması ya da buna imkân sağlayan herhangi bir hükme aracılık sözleşmesinde yer verilmesi.

1. d) Herhangi bir hizmet verilmediği veya verilen hizmetin türü ve hizmet bedelinin tutar ya da oranı aracılık sözleşmesinde belirtilmediği hâlde elektronik ticaret hizmet sağlayıcıdan bedel alınması.
2. e) Aracılık sözleşmesinde herhangi bir nesnel ölçüte yer verilmediği hâlde ya da kamu kurumlarına veya adli mercilere başvuruda bulunulduğu gerekçesiyle elektronik ticaret hizmet sağlayıcının sıralama ya da tavsiye sisteminde geriye düşürülmesi, elektronik ticaret hizmet sağlayıcıya sunulan hizmetin kısıtlanması, askıya alınması veya sonlandırılması.

Getirilen bu hükmün 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu’nun haksız rekabete ilişkin madde 54-63 hükümlerine nazaran özel hüküm niteliğinde olduğu açıktır. Bir başka deyişle kanun koyucu elektronik ticarete özel haksız rekabet hükümleri getirmiştir. Dolayısıyla e-ticaret bakımından bu hükümlerin öncelikle uygulanması gerekecektir.

BELİRLİ E-TİCARET OYUNCULARINA EK YÜKÜMLÜLÜKLER GETİRİLMİŞTİR

Kanun Değişikliği ile ETAHS’lara yönelik olarak;

• ETHS’lerce sunulan içeriğin hukuka aykırı olmasından haberdar ise bunu gecikmeksizin yayımdan kaldırarak ilgili kamu kurum ve kuruluşlarına bildirme yükümlülüğü,
• Hak sahibinin bilgi ve belgeye dayanan şikâyeti üzerine, fikri ve sınai hakların ihlaline ilişkin olarak ilgili ürünün yayımını kaldırma ve hak sahibine bildirme yükümlülüğü,
• Toplam satış hasılatının yarısından fazlasını elektronik ticaret dışından elde eden kişilerin markasını taşıyan veya marka kullanım hakkına sahip olan mallar hariç olmak üzere, aracılık hizmeti sunduğu elektronik ticaret pazar yerlerinde kendisinin veya ekonomik bütünlük içinde bulunduğu kişilerin markasını taşıyan ya da marka kullanım hakkını haiz olduğu malları satışa sunmama veya bu malların satışına aracılık etmeme yükümlülüğü,
• ETHS’nin VUK kapsamında düzenlenmesi gereken belgelerdeki bilgilerin satışın yapıldığı e-ticaret pazar yerinde yer verilmesi yükümlülüğü,
• Yazılı olarak ya da elektronik ortamda izin almadan ETBİS’e kayıtlı alan adlarının ana unsurunu oluşturan tescilli markaların çevrimiçi arama motorlarında pazarlama ve tanıtım faaliyetlerinde kullanmama yükümlülüğü,
• ETHS’nin tanıtıcı bilgilerini doğrulama yükümlülüğü

Getirilmiştir.

Bir takvim yılındaki net işlem hacminin on milyar TL’nin  ve otuz milyar TL’nin üzerinde olan ETAHS’ler bakımından kademeli olarak EK YÜKÜMLÜLÜKLER getirilmiştir. Söz konusu yükümlülükler için Kanun Değişikliği’nin 8. Maddesi hükmüne bakılabilir.

Bununla birlikte bir takvim yılındaki net işlem hacmi altmış milyar TL’nin ve iptal/iadeler hariç işlem sayısının yüzbin adedin üzerinde olan ETAHS’lerin finans ve taşımacılık alanında sunabilecekler hizmetler bakımından da sınırlama getirilmiştir.

ETHS’ler bakımından da ek yükümlülükler getirilmiş, ETAHS’ler bakımından getirilen ve yukarıda anılan yükümlülüklerin ETHS’ler bakımından da kıyasen uygulanacağı düzenlenmiştir. Buna karşın ETHS’ler bakımından belirlenen eşikler ETAHS’lerden farklılık göstermektedir.

Hukuk alanındaki diğer blog yazılarımızı inceleyebilirsiniz